Wat houdt een geïntegreerd taalexamen precies in? Hoe gebruik je het? Hoe verschilt het van losse taalexamens? Op maandagmiddag 5 juni werden deze en meer vragen besproken tijdens een online informatiesessie. De opkomst en betrokkenheid waren hoog, wat zorgde voor een sessie vol interactie.

In veel kwalificatiedossiers waarvoor Examenwerk examens ontwikkelt, zijn eisen opgenomen voor beroepsgerichte taalvaardigheid. Daarom heeft Examenwerk de afgelopen jaren hard gewerkt aan de ontwikkeling van geïntegreerde taalexamens. Regelmatig kwamen er vragen binnen over hoe een geïntegreerd taalexamen verschilt van een los taalexamen, hoe je alles praktisch gezien regelt met geïntegreerde taalexamens en wat er van scholen/docenten verwacht wordt als zij bij willen dragen aan de ontwikkeling. De informatiesessie van 5 juni heeft hopelijk voor meer duidelijkheid gezorgd! Er volgt deze maand nog een uitgebreide terugkoppeling via de mail.

Geïntegreerde vs. losse taalexamens 

Beroepsgerichte, geïntegreerde en losse taalexamens – hoe zit het nou precies?
Binnen het mbo heb je twee verschillende soorten taalexamens: de generieke en de beroepsgerichte. Of een student te maken krijgt met beroepsgerichte taalexamens hangt volledig af van desbetreffende kwalificatie. Je kunt dit controleren in de verantwoordingsinformatie die bij het kwalificatiedossier hoort. Daarin staat ook beschreven welke deelvaardigheden en op welk ERK-niveau de student dit moet beheersen. 

De termen ‘losse’ en ‘geïntegreerde’ taalexamens gaan over de vorm waarin deze beroepsgerichte taalexamens worden geëxamineerd. Bij een los taalexamen wordt er maar één deelvaardigheid geëxamineerd. Moet een student voor een bepaalde kwalificatie alle vijf deelvaardigheden beheersen, dan moeten er dus vijf examens afgenomen worden. Bij een geïntegreerd taalexamen worden deze deelvaardigheden gecombineerd; er is dus nog maar één examen. Dit examen wordt los van de proeven geëxamineerd en levert een eigen beoordeling voor taal op. 

Waarom heeft Examenwerk ervoor gekozen om over te stappen op geïntegreerde taalexamens?
In november 2020 heeft Examenwerk onderzoek gedaan naar het gebruik van en de ervaringen met de losse taalexamens. Daarbij kwam naar voren dat deze vorm als arbeidsintensief werd ervaren en dat scholen nieuwsgierig waren naar een meer geïntegreerde aanpak waarbij het beroep meer centraal staat. Een geïntegreerd taalexamen combineert de verschillende deelvaardigheden in één examen. Daarnaast werkt een geïntegreerd taalexamen telkens vanuit een contextsituatie van het beroep, waar de opdrachten vervolgens op aansluiten. 

Wanneer zijn scholen ‘verplicht’ om met geïntegreerde ipv losse taalexamens te werken?
De losse taalexamens zijn nog steeds beschikbaar en kunnen gebruikt worden, maar worden niet meer onderhouden. Alleen echte fouten worden nog aangepast. Dit blijft voor komend schooljaar sowieso nog het geval. Deze zomer bespreekt Examenwerk hoe we dit na schooljaar 2023-2024 gaan inrichten.  

Bestaat er de mogelijkheid om losse examens te combineren met een geïntegreerd examen?
Nee, dit kan niet. Je komt dan in de knoop met de beoordeling. 

Geïntegreerde taalexamens organiseren 

Hoe ga je om met verschillen in niveaus? Dus wat als de student A2 spreekt, maar nog niet B1 leest, terwijl de bijbehorende leesopdracht wel op B1-niveau is?
Bij de geïntegreerde taalexamens zijn de schrijf-, lees- en gespreksopdracht met elkaar verbonden. Zo kan het zijn dat de leesopdracht het bronmateriaal vormt voor de gespreksopdracht. Als B1 het te examineren leesniveau is, dan zal de leesopdracht inderdaad op dat niveau geschreven zijn. 

Is het gesprek van de gespreksopdracht direct gekoppeld aan de inhoud van de leesopdracht?
Ja. 

Mag je de leestekst bij de gespreksopdracht houden?
Deze keuze ligt bij de school. Daarbij zijn er een aantal afwegingen die je als school kunt maken: 

• Geen leestekst erbij: dit zorgt ervoor dat je sowieso op taalvaardigheid kunt beoordelen. Als studenten de leesopdracht hebben gedaan en gelijk daarna hun gespreksopdracht doen, dan is de leesopdracht eigenlijk al de voorbereiding geweest en is het onnodig om de leestekst er nog bij te houden.
• Leestekst erbij houden in de te examineren taal: dit is logistiek een praktische optie. Examentechnisch is het echter risicovol, want je loopt het risico dat de student gaat voorlezen. Daarmee kun je de taalvaardigheid van het spreken dus niet goed beoordelen.
• Leestekst erbij in het Nederlands: dit is examentechnisch een uitdaging, want je loopt het risico dat studenten gaan vertalen én het risico dat studenten te lang na gaan denken over die vertaling, waardoor het geen natuurlijk gesprek meer is. Ook vraagt deze optie logistiek goede voorbereiding om ervoor te zorgen dat er een Nederlandstalige tekst beschikbaar is. Wordt de opleiding door internationale studenten gevolgd? Dan is Nederlands wellicht niet geschikt. 

Hoe werkt een herexamen als je op maar één onderdeel zakt? En mag je dat onderdeel herkansen met een los examen?
De student moet het hele examen opnieuw doen. Herkansen met een los taalexamen mag niet. 

Overige vragen 

Wie neemt het besluit of generiek dekkend kan zijn voor beroepsgericht, zoals bij Logistiek?
Bij Specialist Transport en Logistiek kwam deze informatie van het Kennispunt Taal en Rekenen MBO. Wanneer zij aangeven dat je met de generieke taalexamens het beroepsgerichte taaldeel mag afdekken, dan is het aan de examinerende school om hier een keuze in te maken en deze te onderbouwen.  

Hoe kan ik de examens vinden in Examenbank?
Examens vinden in Examenbank is tegenwoordig een stuk makkelijker en sneller met behulp van de nieuwe filterfunctie. We schreven hierover in de nieuwsbrief van mei. Bekijk het bericht hier. 

Hoe kan ik meewerken aan de ontwikkeling van nieuwe geïntegreerde taalexamens?
Wat leuk en fijn dat je bij wilt dragen aan de ontwikkeling van nieuwe taalexamens! Expertise en enthousiasme zijn altijd welkom. Stuur een mail naar [email protected] met als onderwerp: Aanmelden voor ontwikkelgroep geïntegreerde taalexamens. Wij nemen dan contact met je op.